
İsg ölçümlerinin amacı: İSG ölçümleri iş kazalarının önüne geçilmesi ve daha konforlu çalışma ortamlarının sağlanması için yapılan ölçümlerdir. Çalışma alanlarında ya da kişisel maruz kalınan fiziksel, kimyasal ya da biyolojik test ve ölçüm sonuçlarının, yasal mevzuatlardaki limitlere göre değerlendirilmesi ve gerekli önlemlerin alınarak güvenli, konforlu çalışma alanlarının oluşturulmasıdır.
Kapsam ve Gereklilik
“İşyeri Bina Ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık Ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik / Madde 5 / e” bendine dayanarak iş yerleri ilgili tesis içinde ve dışında yeterli aydınlatma, havalandırma ve termal konfor şartlarını sağlamalıdır. Bunun yanı sıra doğru termal konfor koşulları sağlanmamış ortamlarda çalışanların performanslarının olumsuz etkileneceği ve ısıl stres sonucu bazı sağlık problemleri ( dolaşım sistemi ve kalbin zorlanması gibi ) Oluşabilmektedir.
Laboratuvarımız bu yönetmelik gereği ölçüm yaparak, TS EN ISO 7730 ve TS EN ISO 7243 standartlarındaki değerlendirmeleri de içeren ölçüm raporu hazırlayabilmektedir. Ayrıca T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ nın yetkili laboratuvarı olarak hizmet vermekle birlikte, Türk Akreditasyon Kurumu’ ndan da onaylıdır.
Ölçümler
Ölçümler ortamın termal derecesinin tespit edilmesi ile birlikte ılık ortam ve sıcak ortam ölçümleri olarak iki kategoride incelenmektedir.
Ilık termal ortam ölçümleri, bu ortama maruz kalan kişilerin konfor dereceleri ve genel termal hassasiyetleri hakkında tahminleri kapsar. PPD ( memnuniyetsizliğin tahmini yüzdesi ) ve PMV ( tahmini ortalama oy ) hesapları kullanarak termal konforun tahmini ve belirlenmesi sağlanır. PMV değeri (+2) ve (–2) arasındaki ortamlar ılık termal ortamlar olarak kabul edilir. (+2) değerinin üstü ise ortamın sıcak termal ortam olduğunu ifade eder.
Termal Hassasiyet Skalası -
Ilık Ortam Termal Konfor Ölçümü :
Aşağıdaki şartlar sağlanmazsa ılık ortam ölçüm metodu uygulanmaz;
- Metabolik Oran : 0,8 - 4 met
- Isı yalıtımı : 0 - 2 clo
- Kuru sıcaklık : 10 - 30 C
- Radyan sıcaklık : 10 - 40 C
- Hava Akım Hızı : 0 - 1 m/s
- Buhar Basıncı : 0 - 2700 Pa
Ölçümler cihaz kullanma talimatındaki direktiflere göre gerçekleştirilir. 1 saat boyunca ölçüm alınmalıdır.
Çalışan ayaktaysa; ölçümler zeminden 1,1 m yukarıda yapılmalıdır.
Çalışan oturuyorsa; ölçümler zeminden 0,6 m yukarıda yapılmalıdır.
Ölçüm sadece ortamın sıcaklığı ile ilgili bir değerlendirmeden ibaret değildir. Çalışanların yaptıkları rutin hareketler, giyilen kıyafetler, ortamdaki rüzgarın hızı gibi etkenler de bu ölçümde en az ortam sıcaklığı kadar rol almaktadır.
Sıcak Ortam Termal Konfor Ölçümü :
Ölçüm çalışma ortamında ( sıcak bir ortamda ) bir kişinin maruz kaldığı ısı baskısını değerlendirmek için bir dizi sıcaklık ölçümü ve hesaplamasını içerir. Isıya çok kısa maruziyet için geçerli değildir. İç ve dış mekan çalışma ortamlarının yanı sıra diğer çevre türlerine ve çalışmaya uygun erkek ve kadın yetişkinlere de uygulanır.
Isı baskısı 3 etkene bağlıdır :
a) Ortam çevresi ile vücut arasında ısı transferini düzenleyen çevrenin özellikleri,
b) Fiziksel aktivite sonucu vücut içinde ısı üretimi, ve
c) Ortam ile ısı alışverişini değiştiren giyilen giysiler.
WBGT indeksi, iki türetilmiş parametre ölçüsü olan , doğal yaş-hazne sıcaklığı (tnw) ile küre sıcaklığını (tg)ve bazı durumlarda da bir temel parametre ölçüsü olan hava sıcaklığını (ta) (kuru hazne sıcaklığı) birleştirir. Eşdeğer bir ortam olarak giyilen gerçek giysilerin sağladığı ısı stresinin bir tahmini için de ilgili kıyafet katsayısı hesaplanan değere eklenir ve WBGTeff değeri elde edilmiş olur.
Faaliyetlerin tasnifi WBGTeff değerine göre 5 ana sınıfla sınırlandırılabilir. Bunlar, dinlenme, düşük metabolik oran, orta metabolik oran, yüksek metabolik oran ve çok yüksek metabolik orandır. Bu değerlendirme aşağıdaki tabloda verilmiştir.
WBGTeff değeri, karşılık gelen WBGTeff referans değerinden küçük veya ona eşitse, başka bir işlem yapılmasına gerek yoktur. Eğer WBGTeff değeri karşılık gelen WBGTeff referans değerinden daha büyükse, ısı baskısı için önlem alınması gerekir.
Çalışanın etrafını çevreleyen alanda birtakım parametrelerin sabit bir değere sahip olmaması durumunda, WBGT indeksi ısı stresinin en yüksek olduğu konumda belirlenmelidir. Homojen ortamlarda ise karın bölgesinden ( oturan için 0,6 m ; ayaktaki kişiler için 1,1 m ) ölçümler alınmalıdır.
Kişisel maruziyet ölçümlerinde zaman ağırlıklı bir değerlendirme yapmak mümkündür. Bir günden fazla çalışma, farklı türlere veya kategorilere ayrılırsa, farklı iş türlerinin ayrı ölçümlerini ve ayrı değerlendirmelerini yapmak gerekebilir. Aynı şekilde 1 kişinin gün içinde farklı etkileşimler gösterdiği durumlarda da herbir durum için ayrı değerlendirme yapılıp o kişiye özel 8 saatlik maruziyet değeri elde etmek mümkündür.