Raf Ömrü Analizleri

Raf ömrü ürünün etiket beyanında yer alan ve ürüne göre önceden belirlenen koşullar altında depolanması halinde duyusal, fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik özelliklerini koruduğu süre olarak tanımlanmaktadır.

Gıdaların raf ömürlerine ait bilgiler gıda ambalajı üzerindeki etiketlemede besinsel içerikle beraber yer almaktadır. Raf ömrü bilgileri son tüketim tarihi (STT) veya tavsiye edilen tüketim tarihi (TETT) olarak iki farklı şekilde kullanılmaktadır.

Raf ömrü testleri genel olarak ürünün kimyasal, tekstürel, enzimatik, mikrobiyal ve sıklıkla da duyusal (görünüm, yapı, koku ve tat) özelliklerindeki değişimlerin tespit edilmesi prensibine dayanmaktadır.

Gıda endüstrisinin ihtiyacı doğrultusunda gerçek zamanlı ve hızlandırılmış raf ömrü olarak iki farklı yöntem uygulanmaktadır.

GERÇEK ZAMANLI RAF ÖMRÜ ÇALIŞMASI

Gıdanın raf ömrü süresine kadar belirli aralıklarla ürünün raf ömrü için belirlenmiş olan analizler yapılarak bozulma süresi tespit edilir. Gıdanın öngörülen raf ömrü süresinde analizler gerçekleştirilir.

Standart depolama koşullarında raf ömrü testleri uzun depolama süresine ihtiyaç duymaktadır ve belirlenmiş raf ömrünün ürün formülasyonu, işleme teknolojisi, ambalaj materyali ve depolama koşularından en az biri değiştiğinde yeni koşullar için tekrar belirlenmesi gerekmektedir.

Özellikle kurutma, konserveleme ve dondurma gibi tekniklerle işlenmiş gıdaların raf ömürlerinin belirlenmesi uzun zaman alan bir işlemdir ve hızlandırılmış testlere ihtiyaç duyulmaktadır.

HIZLANDIRILMIŞ RAF ÖMRÜ ÇALIŞMASI

İklimlendirme kabini kullanılarak ağırlaştırılmış depolama koşullarında (genellikle yüksek sıcaklık, ışık, oksijen ve nem) gıdada ki bozulmaların hızlanması ile test süresinin kısaltılmasını hedeflemektedir. Raf ömrü süresi tahmini olarak Arrhenius denklemine göre hesaplanmaktadır.

Ürüne özgü belirlenen duyusal, kimyasal ve mikrobiyolojik analizler, analiz periyotları ve ağırlaştırılmış koşullardan oluşan deney deseni 20 kişilik eğitimli panelist ekibi ile gerçekleştirilir.

Duyusal, kimyasal ve mikrobiyolojik sonuçlar istatistiksel modelleme ile ilişkilendirilerek uzmanlar tarafından yorumlanır ve ürün gıda güvenliği açısından sonuçların bir yorumunu içeren PDF formatında rapor edilir.

Raf ömrü çalışmaları gıda üreticilerinin ürünlerinin ideal raf ömrünü belirlemelerine yardımcı olurken, ürünün geri çağırılması gibi maddi ve manevi zararların önüne geçmeyi hedefler. Tüketicinin satın aldığı gıdaların tüketim süreci hakkında bilgi almasını da sağlanmış olur.